DEN HAAG 

Herv. Kloosterkerk (Lange Voorhout)


 

In zijn boek Zeven eeuwen Orgels in Den Haag (uitg. Repro-Holland,1987) geeft auteur Herman de Kler een uitvoerige beschrijving van de orgelhistorie van de Kloosterkerk. Daarom zijn op deze pagina slechts de belangrijkste gebeurtenissen in het kort weergegeven. De Kler fungeert hierbij, tenzij anders vermeld, als hoofdbron.

1680 -  Orgel waarschijnlijk gebouwd door Stephanus Cousijns, Den Haag met gebruikmaking van pijpwerk van het oude (kleine) orgel van de Grote Kerk (maker onbekend, revisies in 1559 en 1637 door resp. Pieter Jansz de Swart respectievelijk Galtus G. van Hagerbeer)

Dispositie: (J. Hess, Dispositiën)

MANUAAL I: MANUAAL II: PEDAAL:
Praestant 8' Praestant 16'D. Aangehangen
Holpijp 8' Holpijp 8'  
Octaav 4' Quintadeen 4' Klavierkoppeling
Super Octaav 2' Octaav 4' 2 Afsluitingen
Gemshoorn 2' Super Octaav 2' Tremulant
Siflet 1' Quintfluit 1 1/2'  
Cornet IV Siflet 1'  
Fornituur III-IV Mixtuur  
Mixtuur Vox Humana 8'  
Sexquialtra    
Trompet 8'    

mechanische toets- en registertractuur.

In een (2e) dispositie-opgave van Joachim Hess uit 1815 blijkt het orgel op het 2e manuaal een Tertiaan en een Gemshoorn 2' te bezitten en is de Cornet verdwenen. Mogelijk zijn deze wijzigingen uitgevoerd door Andries Wolfferts uit Rotterdam , die immers vanaf 1786 het onderhoud had overgenomen van zijn plaatsgenoot Jacobus Robbers.

1851 - Reparatie en levering nieuwe klavieren, Kam & v/d Meulen, Rotterdam

 

Herv. Kerk, Woudrichem. Dit orgel stond tot 1864 in de Kloosterkerk. In 1907 plaatste de fa. Standaart een nieuw binnenwerk. De fa. Blank deed hetzelfde in 1980. (foto: Stichting Orgelcentrum, 60er jaren)

 

1864 - Nieuw orgel fa. Bätz & Co. (G.C.F. Witte), Utrecht. Het oude orgel werd verkocht aan de Herv. Gemeente te Woudrichem alwaar het werd geplaatst door de fa. v/d Haspel, Schölgens & v/d Weijde, Rotterdam.

Dispositie van het Witte-orgel:

MANUAAL I: C-f''' MANUAAL II: C-f''' PEDAAL: C-d'
Bourdon 16' Prestant 8' Subbas 16'
Prestant 8' Viola 8' Octaaf 8'
Roerfluit 8' Holfluit 8' Gedekt 8'
Octaaf 4' Salicet 4' Basson 16'
Fluit 4' Fluit 4' Trompet 8'
Quint 3' Clarinet 8'  
Octaaf 2'   koppeling Ped. +I
Mixtuur III   manuaalkoppeling
Trompet 8'    

mechanische toets - en registertractuur

 

1909/10 - Wijziging en uitbreiding, fa. G. van Leeuwen, Leiderdorpl. Het orgel wordt o.a. van Barkerpneumatiek voorzien (met behoud van Wittes klaviatuur en registertrekkers), uitgebreid met een pneumatische 3e klavier (zwelwerk) en krijgt een electrische windmachine.

 

Het Witte-orgel in de 60er jaren (foto overgenomen uit catalogus Witte-tentoonstelling Gorinchem, 1978)

 

Dispositie:

MANUAAL I: C-f''' MANUAAL II: C-f''' MANUAAL III: C-f''' PEDAAL: C-d'
Bourdon 16' Prestant 8' Cello 8' Subbas 16'
Prestant 8' Viola 8' Vox Celeste 8' Octaaf 8'
Roerfluit 8' Holfluit 8' Roerfluit 8' Gedekt 8'
Salicionaal 8' Salicet 4' Gamba 8' Basson 16'
Octaaf 4' Roerfluit 4' Fluit harmonique 4' Trompet 8'
Fluit 4' Clarinet 8' Fluit 4'  
Quint 3'   Gemshoorn 2' 6 normale koppelingen
Octaaf 2'   Basson-Hobo 8' autom. pianopedaal
Mixtuur III     trede zwelkast man. III
Cornet V      
Trompet 8'      
       

pneumatische (Barker) tractuur

1966 - Nieuw orgel fa. Marcussen, Aabenraa (Den.) onder advies van Adriaan Engels. Het oude orgel werd verkocht aan dhr. G. Haverkamp te Wijhe die het in onderdelen doorverkocht. Restanten zijn te vinden in Dalfsen* (Geref. Vrijgem.), Heemskerk (Geref. Morgenster) en Kapelle (Herv. kerk, complete pedaallade in 1996 geplaatst bij het aanwezige Witte-orgel door de fa. Reil, Heerde) (bron: T. den Toom, De orgelmakers Witte, uitg. Groen, 1997)

*In Dalfsen wordt voor de Vrijgem. Geref. Kerk een nieuw orgel vervaardigd door Sicco Steendam, Roodeschool. Het Bätzmateriaal zal hierin wederom een (prominetne) plaats krijgen (info: Johan Groen)

Begin 90er jaren werd een intonatiecorrectie uitgevoerd door de fa. Fama & Raadgever, Utrecht. (bron: eiegn waarneming)

 

(foto: Aarnoud de Groen)

 

Dispositie: (vertaling, registerknoppen vermelden Deense namen)

HOOFDWERK: C-g''' RUGWERK: C-g''' BORSTWERK: C-g''' PEDAAL: C-f'
Prestant 16' Prestant 8' Gedekt 8' Prestant 16'
Octaaf 8' Gedekt 8' Prestant 4' Subbas 16'
Roerfluit 8' Quintadeen 8' Koppelfluit 4' Octaaf 8'
Octaaf 4' Octaaf 4' Octaaf 2' Gedekt 8'
Spitsfluit 4' Roerfluit 4' Blokfluit 2' Octaaf 4'
Quint 2 2/3' Octaaf 2' Sifflet 1' Nachthorn 2'
Octaaf 2' Nasard 1 1/3' Cimbel III Fagot 32'
Mixtuur VI-VIII Sexquialter II Regaal 8' Bazuin 16'
Trompet 16' Scherp III-IV Tremulant Trompet 8'
Trompet 8' (chamade) Dulciaan 16'   Schalmei 4'
  Kromhoorn 8'    
  Tremulant   KOPPELINGEN:
      HW+RW, HW+BW, 
      P+HW, P+RW, P+BW

mechanische toets- en registertractuur

 

Aart de Kort, december 2000